Er is geen eenduidige omschrijving voor bioplastic of ‘groen’ plastic. Het is eigenlijk een verzamelterm. Als een materiaal een bioplastic is, dan kan het het volgende betekenen:

• • Het materiaal is plantaardig. Dat wil zeggen gedeeltelijk of volledig gemaakt van organisch materiaal, bijvoorbeeld suikerriet of maïszetmeel. Of:
  • Het materiaal is biologisch afbreekbaar (dit kan zelfs als het plastic van fossiele brandstoffen is gemaakt). Of:
  • Plastic dat zowel plantaardig als biologisch afbreekbaar is.

Het lastige en verwarrende bij deze termen is dat plantaardig plastic niet per definitie biologisch afbreekbaar hoeft te zijn. En zoals gezegd kunnen biologisch afbreekbare plastics soms van aardolie gemaakt zijn. Daarbij komt dat plantaardig plastic al zo mag heten als het voor minimaal 20% uit plantaardig materiaal bestaat. De overige 80% kan dus van fossiele brandstoffen afkomstig zijn.

Milieu

In het verleden werd conventioneel plastic een favoriet product onder andere vanwege de lange houdbaarheid van het plastic.

Plastic geeft namelijk meer mee dan glas waardoor het breed inzetbaar is op allerlei gebieden. Maar inzichten veranderen en inmiddels is juist die lange houdbaarheid van het plastic én het feit dat plastic niet afbreekt een groot milieuprobleem aan het worden. Plastic maakt niet alleen een vuilnisbelt van de kusten en stranden wereldwijd, maar schaadt ook de leefomgeving van zeedieren. Grote stukken plastic kunnen dieren verwonden of doden. Ze raken er in verstrikt of ze verwarren kleinere stukjes plastic voor voedsel en dat kan de vertering van voedsel belemmeren.

En na verloop van tijd valt (niet biologisch afbreekbaar) plastic uiteen in kleinere stukjes, waarvan sommige niet met het blote oog te zien zijn. Microplastics kunnen worden opgenomen door een breder scala aan kleinere dieren, waardoor de voedselketens in zee worden aangetast. Ook mensen krijgen plastic binnen via de voedselketen. De gevolgen voor de volksgezondheid zijn onbekend.

En dat verklaart de opkomst van bioplastic!

Maar let op! De term bioplastic betekent niet per definitie dat de stof niet schadelijk kan zijn voor het milieu. Er zijn namelijk twee soorten bioplastics: biologisch afbreekbaar en niet biologisch afbreekbaar.

• De niet-afbreekbare bioplastics zijn chemisch identiek aan ‘gewone’ plastics, en zijn dus net zo schadelijk als ze in het milieu terechtkomen. Die kunnen gerust honderden jaren in het milieu blijven bestaan.
• Biologisch afbreekbaar plastic kan volledig worden afgebroken (tot water, CO2 en zouten) door bacteriën of schimmels. Het moet daarvoor echter wel in een voor dat plastic optimale omgeving zijn. Je kan het dus niet overal neergooien waar je wilt. Want als het in een ‘verkeerde’ omgeving terecht komt kan het zich alsnog gaan gedragen als een normale plastic. Volg daarom altijd het wegwerp advies wat op de verpakking vermeld staat.
• En dan bestaat er ook nog plastic dat composteerbaar is. Composteerbaar betekent dat een product in staat is om af te breken in natuurlijke elementen in een compostomgeving. Dit kan in een thuis- of industriële omgeving zijn. Een thuiscompost is anders van samenstelling en temperatuur en zal anders composteren dan compost in een industriële omgeving. Kunststoffen die voldoen aan de OK compost certificering of aan de industriële norm (EN13432) zijn composteerbaar. Composteerbaar betekent dus wel dat het biologisch afbreekbaar is, maar biologisch afbreekbaar is lang niet altijd composteerbaar.

De onduidelijkheid zorgt er voor dat recyclen van de diverse soorten ook nog al eens mis gaat. Plastic dat niet afbreekbaar is komt dan soms in het GFT afval terecht. Of bioplastic belandt op de composthoop thuis, terwijl het meeste composteerbare bioplastic alleen op industriële wijze gecomposteerd kan worden.

Er valt nog een hoop te leren en te onderzoeken!