Het mooie weer is in aantocht. Althans dat hopen we na alle regen en kou van afgelopen periode. Lekker met je hoofd in de zon! Maar dan wel beschermd graag, met natuurlijke zonnebrand!
Maar wat betekent dat eigenlijk, natuurlijke zonnebrand?
Een natuurlijke zonnebrand is een zonnebrandcrème of -lotion die (grotendeels) bestaat uit natuurlijke ingrediënten. Het is een zonnebrand die gebruik maakt van minerale zonnefilters in plaats van chemische (niet minerale) zonnefilters.
Wist je dat zonnebrand overigens nog niet eens zo heel lang bestaat? Pas halverwege de 20e eeuw kwam de eerste zonnebrandcrème op de markt, ontwikkeld door een chemicus en bergklimmer. Inmiddels is zonnebrand verkrijgbaar als crème, lotion, melk, spray of stick. Synoniemen die gebruikt worden: zonnemelk, sunmilk, sun screen, sun cream, sun lotion, sun block etcetera.
Wat zijn zonnefilters? En wat betekent breed-spectrum?
Zonnefilters zijn die stofjes in een zonnebrand die UV straling dan wel absorberen of reflecteren. Ze beschermen je huid tegen UV straling van de zon. Een breed spectrum filter betekent dat het filter zowel tegen UV-A als UV-B straling beschermt. Aangezien ze beiden invloed hebben op je lichaam, is het heel belangrijk om je tegen beiden te beschermen.
Wat is UV straling?
UV staat voor ultraviolet. Deze ultraviolette straling komt van de zon en is niet met het blote oog zichtbaar. Het heeft een kortere golflengte dan zichtbaar licht. UV straling wordt onderverdeeld in UV-A, UV-B en UV-C straling.
UV-C wordt door de atmosfeer tegen gehouden. Daar hebben we dus geen last van.
Maar UV-A en UV-B bereiken de aarde wel.
- UV-A dringt door in je huid en kan huidveroudering, DNA schade en daarmee huidkanker veroorzaken. UV-A gaat door wolken en ramen.
- UV-B gaat wat minder diep in je huid, het zorgt voor verkleuren en verbranden van je huid. En het kan ook voor huidkanker zorgen.
Belangrijk dus om je tegen zowel UV-A als UV-B te beschermen. En dat niet alleen onder een stralende zon. UV licht gaat ook door wolken heen, ook in de winter.
Wat is het verschil tussen minerale en chemische zonnefilters?
Eigenlijk is de vergelijking chemische en niet-chemische filters niet juist. Want ook wat we minerale filters noemen hebben een chemisch proces ondergaan. Beter is het de term chemische filters te wijzigen in niet-minerale filters.
Chemische / niet-minerale UV filters
Deze filters trekken in je huid en absorberen daar de UV-stralen. Zonnebrandcrèmes die deze filters bevatten werken na ongeveer 15-30 minuten en zijn vaak ook waterproof. Deze filters worden ook wel nano filters genoemd. Nano betekent minuscuul klein. Deze filters zijn dus zo klein dat ze in je huid trekken. De niet-minerale filters die je het best vermijdt heten bijvoorbeeld: oxybenzone, enzacamene, octinosate, homosalate etc. Deze stoffen werken hormoonverstorend en/of veroorzaken vrije radicalen (een onstabiel molecuul in je lichaam) en kunnen schadelijk zijn voor de natuur (koraalriffen). Inmiddels komt er steeds meer aandacht hiervoor en zijn bepaalde stoffen ook verboden in Europa. Er blijft echter altijd wat discussie over chemische / niet-minerale filters. Of ze echt schadelijk zijn en zo ja, in hoeverre dan? Of valt dat allemaal wel mee?
Wil je nou helemaal niet nadenken over of iets nou wel of niet gezond is? Kies dan voor de zonnebrand met minerale of natuurlijke filters.
Minerale UV filters
Bij minerale of natuurlijke filters zijn de deeltjes groter: non-nano. En deze filters blijven op de huid liggen. Op je huid weerkaatsen ze de UV-straling terug in plaats van te absorberen. Deze zonnebrandcrèmes werken sneller dan de zonnebrand met niet-minerale filters. Bovendien is de kans op huidirritatie met deze filters veel kleiner, zeker wanneer ze ongeparfumeerd zijn.
Een veelgebruikte minerale filter is zinkoxide (in non-nano vorm). Een andere die je kunt vinden op de ingrediëntenlijst is non-nano titaniumdioxide.
En hoe zit het nou met die witte waas door de filters?
Wat door sommige mensen als nadeel wordt ervaren is dat de minerale non-nano filters een tijdje een lichte witte waas kunnen nalaten op de huid. Dit komt doordat de filters niet in je huid trekken maar er dun op blijven liggen.
Mijn eigen ervaring is dat bij de meeste zonnebrandcremes de witte waas heel erg meevalt, zeker als je de zonnebrand in kleine hoeveelheden en in laagjes aanbrengt en goed uitsmeert.
Wat betekent de SPF in zonnebrand? En welke gebruik ik het best?
SPF staat voor Sun Protection Factor: de mate waarin de zonnebrand beschermt tegen UV straling. De diverse getallen die je achter SPF ziet staan zeggen iets over de mate van bescherming. Hoe hoger het getal, hoe meer je beschermt bent. In theorie is het zo dat wanneer je een zonnebrand met SPF30 gebruikt, dat het 30 maal langer duurt voordat je verbrandt dan wanneer je geen zonnebrand gebruikt.
Maar let op! Dit is de theorie! In de praktijk ligt het wel wat anders.
Want de mate van bescherming en schadelijkheid van de UV-stralen is ook erg afhankelijk van de zonnekracht, hoe dik je de zonnebrand opgesmeerd hebt en welk huidtype je hebt.
Het is bovendien gebleken dat het verschil in bescherming tussen SPF30 en SPF50 in verhouding niet veel is. (96% vs 98% www.huidarts.com). Daarbij kan SPF50 een vals gevoel van goede bescherming geven waardoor je veel te lang in de zon blijft. Het algemeen advies is om je in te smeren met een zonnebrand met factor 30 of hoger. Voor fabrikanten is het ook lastiger om een hogere bescherming aan te bieden zonder dat dat een witte waas achter laat. Voor een merk als Attitude bijvoorbeeld zijn dit redenen om producten met SPF30 aan te bieden en niet tot SPF50 te gaan.
Het advies is dan ook om je in te smeren met een zonnebrand met factor 30 of hoger.
Is het noodzakelijk een aftersun te gebruiken?
Een aftersun verkoelt, verzorgt en hydrateert de verbrande huid. Aftersun bevat vocht, verzorgende boters of oliën maar ook anti-oxidanten zoals vitamine C, vitamine E en vitamine B3. Het verzorgt je huid dus zeker!
Echter een aftersun is niet in staat jouw huid te herstellen als het verbrand is. Ook zal DNA-schade niet ongedaan gemaakt worden door aftersun. Dus! Voor je eigen gezondheid: voorkomen is beter dan genezen, zorg dat je niet verbrandt.
En zijn er verder nog ingrediënten waar ik op moet letten?
Zoals gezegd kan UV gevaarlijk zijn, maar zorgt het ook voor huidveroudering. Het is dus heel fijn als je zonnebrand naast bescherming tegen UV ook verzorging voor je huid biedt. Verzorgende bestanddelen zoals plantaardige oliën of boters zijn een pré. Van sommige oliën zoals olijfolie en kokosolie wordt beweerd dat ze ook een UV werende werking hebben.
Parfum en alcohol in zonnebrand kunnen je huid juist uitdrogen. Let daar dus op.
Reguliere zonnebrandcrèmes bevatten soms ook micro-plastics. Dit zijn kleine plastics die met het blote oog niet of nauwelijks zichtbaar zijn. Ze worden onder andere aan cosmetica toegevoegd om het middel waterproof te maken. Microplastics zijn niet goed voor je lichaam en ook niet voor de natuur! Met de Beat the Microbead app (https://www.beatthemicrobead.org) kan je ingrediënten in je cosmetica scannen op microplastics.
Hoe bescherm ik mijn kind tegen de zon?
Jonge kinderen/baby’s houd je het liefst uit de zon. Vanaf een leeftijd van 6 maanden kan je je kindje insmeren met een zonnebrand. Maar ook dan is het van belang om hun gevoelige huidje niet aan de zon bloot te stellen. Gebruik voor je kinderen beschermende kleding: een zonnehoedje, UV kleding een UV werende zonnebril. Laat kinderen in de schaduw spelen en vermijd de tijd tussen 12 en 15 uur.
Ik ben zwanger, waar moet ik op letten?
Als je zwanger bent moet je zon en UV-straling het liefst vermijden. Gedurende de zwangerschap kan je huid door de veranderde hormoonhuishouding extra pigment aanmaken. Dat uit zich bijvoorbeeld door een donkere streep die over je buik van je navel naar beneden loopt, de linea negra. Maar ook je tepelhof verkleurt donkerder. En in je gezicht kunnen pigmentvlekken ontstaan. Deze vlekken wordt een zwangerschapsmasker of ‘melasma’ genoemd. Bij veel vrouwen verdwijnen deze vlekken na verloop van tijd na de bevalling, maar niet iedereen komt er vanaf.
Tijdens je zwangerschap is dan ook het advies: probeer de zon zoveel mogelijk te vermijden, draag een hoed en smeer je goed in!
Adviezen voor veilig zonnen
- blijf uit de zon op het hoogtepunt van de zonkracht: 12-15u
- houd baby’s en kleine kinderen uit de zon
- ben je zwanger? vermijd de zon zoveel mogelijk en smeer je goed in
- smeer je minimaal 15 minuten van tevoren goed in
- herhaal het insmeren na 2 uur
- ook als je bruin verkleurd bent is insmeren nog steeds nodig
- gebruik een zonnebrand niet om langer in de zon te kunnen liggen
- vergeet je ogen niet te beschermen: smeer je oogleden ook in en gebruik een UV werende zonnebril
- verzorg je huid ook na het zonnen
En tot slot! De zon is ook goed voor je!
Is het dan alleen maar negatief die zonnestralen?
Je zou het na bovenstaande opsomming haast vergeten, maar de zon heeft ook een positieve invloed op je lichaam en geest. Je krijgt er meestal een beter humeur van en je krijgt er meer energie door. Daarnaast maakt je lichaam onder invloed van zonlicht vitamine D aan. Dit heeft je lichaam weer nodig voor de aanmaak van sterke botten, tanden, spieren en je afweer. Bovendien kunnen UV stralen ook ingezet worden bij bepaalde huidaandoeningen zoals eczeem en psoriasis.
Geniet dus, maar met mate!