Wat zijn microplastics en nanoplastics?

Microplastics zijn kleine stukjes plastics die met het blote oog niet of nauwelijks te zien zijn. Ze worden ook wel microbeads genoemd. Qua omvang zijn ze microscopisch klein tot enkele millimeters groot. We spreken van microplastics als ze maximaal een halve centimeter groot zijn. Wanneer plastics zelfs onder microscopen nauwelijks zichtbaar zijn, worden ze nanoplastics genoemd.

Microplastics kunnen overal voorkomen. De bekendste problemen zijn waarschijnlijk die van microplastics in zeeën en oceanen. Samen met grotere stukken plastic vormen ze de ‘Plastic Soep’. De dieren die in de ‘Plastic Soep’ leven, krijgen op hierdoor veel plastic binnen. Vissen, mosselen, vogels. Noem maar op.

Hoe komen microplastics in onze kringloop terecht?

Plastic heeft een nare eigenschap, het vergaat niet. Het valt uiteen in kleinere stukken. Zo ontstaat er microplastic. Maar ook bijvoorbeeld door slijtage van autobanden ontstaat microplastic. Verder is een grote bron van microplastic het machinaal wassen en drogen van kleding die polyester, acryl of elastaan bevat. Tijdens zo’n wasbeurt komen er miljoenen microvezels/-plastics los die worden afgevoerd met het spoelwater van de wasmachine naar het riool.

Naast deze factoren komen microplastics ook in het milieu doordat microplastics doelbewust worden geproduceerd en toegevoegd aan bepaalde producten. Dit met als doel het product een bepaalde eigenschap te geven. Deze microplastics worden synthetische polymeren genoemd. Ze worden bijvoorbeeld aan wasmiddel toegevoegd om verkleuring van de was tegen te gaan. Ze zitten in verf. Of ze worden als schuurmiddel gebruikt in schoonmaakmiddelen, tandpasta’s of scrubcrèmes. Maar ook in make up en andere verzorgingsproducten zoals shampoos, douchegel en zonnebrand etc. vind je microplastics. Doordat jij lekker staat te douchen met je douchegel spoel je vele microplastics het riool en de kringloop in.

Je ziet: microplastics zijn overal, om je heen. En in je lichaam. Het is niet de vraag óf je ze binnen krijgt. Je ontkomt er niet aan. Door het eten van bijvoorbeeld vis kan je het binnenkrijgen. Maar ook door het drinken van thee dat je gezet hebt met theezakjes waar plastic in zit (piramidevormige zakjes). Door het opwarmen van je eten in een plastic bakje of bord krijg je microplastics binnen. En wist je dat baby’s die voeding uit een plastic fles krijgen iedere dag naar schatting enkele miljoenen microplastics in slikken? De effecten op de gezondheid zijn nog niet bekend.

Hoe komen we van die microplastics af?

Wat kan jezelf doen?

• Voorkom zwerfafval. Neem je afval mee als je een dagje uit bent geweest. Of raap zwerfafval op tijdens je dagelijkse blokje om.
• Zorg voor een goede bandenspanning, zo slijten je autobanden minder.
• Verban plastic zoveel mogelijk uit je huishouden. Koop geen spullen die (onnodig) in plastic verpakt zijn.
• Doe plasticvrij boodschappen. Koop groente en fruit zonder plastic. (De bekendste in deze categorie zijn wellicht de komkommers en paprika’s in plastic.) Neem je eigen groente en fruit tasjes mee.
• Gebruik natuurlijke verzorgingsproducten zonder kunstmatige toevoegingen. Of nog beter: zonder plastic verpakking. Wat dacht je van solid zepen of shampoos, of vaste deodoranten in karton. In onze webwinkel vind je het allemaal.
• Koop zonnebrand zonder microplastics. Microplastics in zonnebrandcrèmes komen regelrecht in het water / de zee.
• Geef je baby borstvoeding. Sowieso in principe het beste voor je baby!
• Kan of wil je je baby met een fles voeden, kies dan voor een fles van glas of RVS. Wij hebben prachtige glazen flessen van Natursutten of Mininor in ons assortiment.
• Ga voor plasticvrij natuurlijk maandverband. Of ga voor wasbaar: Imse & Vimse heeft mooie biologische wasbare maandverbanden, inlegkruisjes en tampons.
• Warm geen eten in plastic bakjes of bordjes op in je magnetron.
• Spoel geen resten verf door de gootsteen. Spoel je verfkwasten niet onder de kraan af. (Dit geldt ook voor verf op waterbasis.)
• Ga voordat je je vloer dweilt eerst met de stofzuiger door je huis. Op deze manier wordt al heel veel stof en microdeeltjes weggezogen en komen die niet in het dweilwater terecht.
• Gebruik een wasmachine filter en/of speciale waszak zoals een ‘Guppyfriend’.
• Gebruik vloeibaar wasmiddel. Als je alleen wilt letten op microplasticvezels is vloeibaar de beste keuze, maar het is niet duidelijk of vloeibaar beter is voor het milieu omdat andere factoren ook van invloed kunnen zijn.
• Of nog beter, koop kleding van natuurlijk materiaal zoals katoen, wol, linnen, bamboe etc.

De mogelijkheden lijken eindeloos. We zijn er nog lang niet, er is nog een lange weg te gaan. Het wachten is op (Europese) regelgeving die fabrikanten verbiedt microplastics toe te voegen in producten. Gelukkig bestaat er sinds juli 2021 een verbod op wegwerpplastic zoals plastic rietjes, wegwerpbekertjes, wattenstaafjes etc.

Laten we stapje voor stapje naar een betere en gezondere wereld gaan. Goed voor de planeet en voor jou!

Wil je meer weten?

Kijk eens op Plastic Soup Foundation of Beat the microbead.